De Protestantse gemeente te Dieren onderhoudt sinds vele jaren een levende en warme relatie met twee kerkelijke partnergemeenten elders in Europa n.l. met Berlin-Niederschönhausen in Duitsland en Wrocław in Polen. Jaarlijks is in het voorjaar in één van deze plaatsen een ontmoeting. Het doel van deze ontmoetingen is de wereld van de ander beter te leren kennen, zowel in kerkelijk als maatschappelijk opzicht.
We zijn dan –zoveel mogelijk- bij elkaar thuis te gast en trekken er samen op uit. Vast onderdeel van het programma is ook dat wij met elkaar een bepaald thema aan de orde stellen. Soms gaat het daarbij om binnenkerkelijke zaken waarover wij van gedachten wisselen, andere keren zijn het actuele maatschappelijke thema’s waar je als kerkelijke gemeente mee geconfronteerd wordt. Daarbij zie je dat door verschillen in achtergronden de zienswijzen nogal eens kunnen afwijken, dit is boeiend en vaak heel leerzaam.

De ontvangende gemeente stelt telkens het jaarthema vast. 

Iedereen kan deelnemen aan de ontmoetingen met de partnergemeenten, u hoeft daarvoor geen lid te zijn of te worden van de werkgroep.
Meer informatie over de contacten en partnergemeenten is te vinden op de volgende websites:

wisselmeerderheden
www.naszaparafia.pl

werkgroep Gemeentecontacten
secretariaat: J.W. Brouwer
tel. 0313 420396 of brostro@hetnet.nl

Doelstelling en werkwijze werkgroep

De doelstelling van de Werkgroep Gemeentecontacten is het als christenen over en weer kweken van oprechte belangstelling voor elkaar, ter bevordering van meer begrip en verbondenheid met elkaar.

kerk Berlijn_0001.jpg

Kerk in Berlin-Niederschönhausen (foto hiernaast)

De werkgroep probeert bovenstaande te bereiken via:
1. Onszelf te informeren over de landen van West-, Midden – en Oost Europa en de kerken aldaar.
2. Vasthouden aan het gegroeide partnerschap met de kerken in Wroclaw en Berlin-Niederschönhausen.
3. Uitwisseling over de rol van de kerk in de eigen samenleving(en) en over de kritische functie van het Evangelie t.a.v. deze samenlevingen.
4. Ons gezamenlijk inzetten voor wereldwijde gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping.
5. Informatie over de partnergemeenten doorgeven aan belangstellende gemeenteleden en deze bij de kontakten te betrekken.

Introductie van de beide partnergemeenten:

Allereerst een introductie van de beide partnergemeenten, het betreft de Lutherse kerk, de Friedenskirche, in Berlin-Niederschönhausen – gelegen in het noord -oosten van Berlijn- met  nu bijna 3000 leden. Het ledental is de laatste jaren gestegen door de komst van nieuwe inwoners.  De contacten met de partnergemeenten worden onderhouden door  een gesprekskring  bestaande uit circa 30, voornamelijk goed opgeleide mensen.

De Evangelisch Lutherse kerk in Wroclaw in het katholieke Polen met circa 400 leden die verspreid wonen in en rondom de vierde stad van Polen.

Het mooie witte kerkje staat in het centrum van de stad ingeklemd tussen grote gebouwen.  Het contact verloopt via een aantal goed opgeleide  contactpersonen( Wroclaw is een universiteitsstad) waarbij de vroegere predikant en huidige bisschop Ryszard Bogusz een belangrijke rol speelt.

Ontstaan van het contact:

Sinds 1979 is er een contact tussen Dieren en Berlijn. In Dieren ontstaan uit de werkgroep Kerk en Samenleving met de toen reeds aanwezige gespreksgroep in Berlijn onder de bezielende leiding van Pfarrer Gottfried Rottmann. Er werd voor deze ontmoetingen gekozen voor  veelal maatschappelijke thema’s die inhoud en structuur gaven aan de ontmoetingen. Je leerde daardoor niet alleen de positie en mogelijkheden van een kerkgemeenschap in een totalitair socialistische staat beter kennen, het leerde je ook kritisch te kijken naar de eigen samenleving.

Na de  Wende is er in Berlijn behoefte om het contact uit te breiden naar Polen en ds. Rottmann vraagt Dieren of ze hierin zouden willen participeren. Er komen gesprekken  en briefwisselingen o.a.met mevr. Alleke Honig En in september 1991 schrijft ds. Gottfried Rottmann, ook namens Dieren een brief aan  ds Ryszard Bogusz in Wroclaw die hij bij een conferentie in Potsdam heeft ontmoet.  Citaat uit deze brief : Unsere Frage ist es an Sie: Würden Sie und Ihre Gemeinde für ein solcher Kontakt ” die Tür öffnen” und daran interessiert sein, dass die beiden niederländischen Gemeinden mit unsere Gemeinde in Berlin-Niederschönhausen eine ” Brücke” zu Ihrer Gemeinde nach Wroclaw zu bauen beginnen?

In oktober 1991 schrijft Bogusz terug met een positieve reactie. Een afvaardiging uit Berlijn en Dieren gaat voor een kennismakingsbezoek naar Wroclaw. Het drie landencontact is een feit.

Het contact:

De eerste tien jaar van 1979-1989  had het voor de Dierense groep nogal wat voeten in de aarde om een visum te verkrijgen voor een bezoek aan onze partnergemeente in Berlijn  en voor de Berlijnse groep was het in de beginjaren onmogelijk toestemming te krijgen voor een bezoek aan Nederland. Dit veranderde met de val van de muur en kon er zonder problemen gereisd worden, ook naar de nieuwe partnergemeente in Wroclaw.

Vaak ging het in het begin  bij onze partnergemeente uit Wroclaw over de positie van de Evangelisch Lutherse Kerk in Polen, een kleine kerkgemeenschap in het katholieke Polen (totaal circa 100.000 leden op een bevolking van 40 miljoen.) De term diaspora werd vaak gebruikt. Momenteel wordt hier niet of nauwelijks nog over gesproken.

Na een paar jaar  hebben de partnergemeenten, al doende leert men, een goede vorm hebben gevonden om aan het contact inhoud te geven met respect voor de verschillende culturen maar waar maatschappelijke en religieuze zaken bespreekbaar zijn. De contacten onderling zijn warm en hartelijk, de vele vriendschappen die er al waren  met mensen uit Berlijn zijn geïntensiveerd  en  worden nog uitgebreid met nieuwkomers aldaar. En er zijn nieuwe  vriendschappen en zeer hartelijke contacten met  mensen uit Wroclaw ontstaan.

Vorm van contact:

Ieder maand wordt in ons kerkblad een artikel geschreven over het gemeentecontact.

In de Adventstijd wordt door de werkgroep een kerstboodschap opgesteld voor beide partnergemeenten, deze kan na de zondagse kerkdienst door de gemeenteleden worden ondertekend worden en dan samen met een zendingskalender naar de beide gemeenten verstuurd.

Dan is er natuurlijk nog het ontmoetingsweekend  van donderdag t/m zondag in de maanden mei / juni, afwisselend in Berlijn, Wroclaw en Dieren. Altijd aan de hand van een thema. De ontvangende gemeente bepaald het thema voor de ontmoeting en licht in een zo vroeg mogelijk stadium de twee andere gemeenten in over het thema zodat het voorbereid kan worden.

Gemiddeld komen er van de partnergemeenten tussen de twaalf   tot  twintig mensen per gemeente.  In Berlijn en Dieren verblijft men bij gastgezinnen, in Wroclaw bij gastgezinnen, maar ook in de gastenverblijven achter de kerk – waar de kosteres voor het ontbijt zorgt – en in het Bonhoefferhaus, waar de kerk aldaar goede contacten mee heeft.

Donderdag reisdag, vrijdag een gezamenlijk uitstapje indien mogelijk gerelateerd aan het thema, zaterdag behandeling van het thema, zondag de kerkdienst.

Het thema  wordt meestal  als volgt uitgewerkt: zaterdag krijgt  eerst elke gemeente 20 – 30 minuten de tijd voor een presentatie over het thema, dit gebeurt op geheel eigen wijze en kan heel verassend zijn Na de presentatie is het aan de ontvangende gemeente om te bepalen hoe de dag er verder uitziet. Hierbij wordt een beroep gedaan op de creativiteit om op een goede en zorgvuldige manier iedereen aan bod te laten komen.

De kerkdienst op zondag is altijd bijzonder en heel verschillend.

Wij, Dieren, bieden  tijdens deze dienst kaarsen  aan  als teken van verbondenheid tussen de gemeenten, aan Berlijn een paaskaars en aan  Wroclaw witte altaarkaarsen.

Natuurlijk zijn er ook verschillen te beginnen bij de organisatie van de ontmoetingen:

In Berlijn is alles strak georganiseerd, we zeggen wel eens tot op de minuut. Altijd uitstekend verzorgd, hartelijk, gastvrij. De gespreksgroep die het organiseert bestaat uit een grote groep zeer mondige mensen. Maar ook hier gaat wel eens wat mis.

In Dieren organiseert de werkgroep de ontmoeting. We proberen altijd zoveel mogelijk gemeenteleden te betrekken bij het contact en waar mogelijk taken te delegeren – waar we soms ook moeite mee hebben.

In Wroclaw zijn een paar mensen  het aanspreekpunt en zij regelen ook de ontmoeting, een paar mensen die veel regelen. Er zijn wel eens misverstanden maar volgens ons zijn de Polen héél goede regelaars, zijn enorm gastvrij. Het is altijd weer verrassend wat ze voor elkaar krijgen.

Barrières  in het contact, of uitdagingen.

  • Allereerst de taal: Duits is de hoofdtaal in ons contact. De Berlijners zijn hierdoor duidelijk in het voordeel. De oudere generatie Polen  en Nederlanders beheerst de Duitse taal goed tot redelijk, de jongere generatie minder. Waardoor er soms vertaald moet worden.
  • De afstand; Dieren – Wroclaw  of omgekeerd is een flinke reis, ook hier zijn de Berlijners in het voordeel. Zij zitten ongeveer in het midden.
  • Verschil in geloofsbeleving, de Evangelisch Lutherse kerk in Polen is behoudend, En  over de rol van leken in de kerk zijn Polen en Berlijn anders ingesteld dan Dieren.
  • Verschil in organisatie: In Wroclaw drukt de  predikant en in ons geval de bisschop Ryszard Bogusz een duidelijk stempel op het contact.

Vroeger waren de ontmoetingen rond het hemelvaart, maar dat is in Polen geen officiële vrije dag. Daardoor werd vaak voor sacramentsdag gekozen.

Het contact tussen Polen en Duitsers ligt historisch gezien  moeilijk, dat was in het verre verleden al zo en is nog steeds het geval. De Nederlanders staan daar neutraal tussen. De Duitse consul noemde de aanwezigheid van Dieren in het contact: de katalysator voor goede betrekkingen tussen Wroclaw en Berlijn.

Maar zonder de aanwezigheid van Wroclaw was waarschijnlijk het contact tussen Berlijn en Dieren langzaam doodgebloed. Nu is het contact bloeiend en levendig en konden we in 2009 ons 30 jarig contact in Berlijn vieren.

Voor meer informatie over partnergemeenten van:
Wroclaw :  www. luteranie.org
Berlin-Nierderschönhausen: www.friedenskirche-niederschoenhausen.de

WROCLAW KERK.jpg

foto hiernaast:  Kerk in Wroclaw (Polen)

De werkgroep bestaat uit negen personen en komt gemiddeld twaalf keer per jaar bij elkaar. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat:

J.W. Brouwer
Enkweg 39; tel. 0313- 420396
e-mail: brostro@hetnet.nl

Meer informatie over gemeentecontacten vindt u op internet: www.gemeentecontacten.nl